Verzoening en vrede | weekend 16-17 september

‘Tot 70 maal 7 maal vergeven’: het is een tegendraads gebod van Jezus. Zoals vele uitspraken van Jezus nogal tegendraads zijn. Bijvoorbeeld: ‘Als iemand je op de rechterwang slaat, verdedig je dan niet, maar keer je andere wang toe.’ of ‘Als iemand in een rechtszaak je onderkleed eist, geef diegene dan meteen ook je mantel.’ of ‘Als iemand van je eist een mijl met hem mee te lopen, ga dan twee mijl.’

70 x 7 x

Het gebod van Jezus om tot 70 maal 7 maal te vergeven, betekent voor een christen dat hij nooit op geen enkel moment in een spiraal van wraak en wederwraak mag stappen. Dat hij er alles – in het persoonlijke en in het maatschappelijke leven – aan moet doen om die spiraal van wraak en wederwraak te vermijden. Of het nu gaat over een (v)echtscheiding, een burenruzie, een belediging op sociale media, of over grote maatschappelijk problemen zoals het terrorisme en zinloos geweld; telkens opnieuw worden we uitgenodigd om te vergeven.

Een mens, en ook de samenleving, mag en moet zichzelf verdedigen en beschermen tegen zinloos geweld en tegen terrorisme. Daar zit het probleem niet. Maar een samenleving mag in het bestrijden van het zinloos geweld en het terrorisme op geen enkele wijze de spiraal van onverdraagzaamheid en geweld aanwakkeren. 

Want de korte en snelle weg van de zogenaamde harde oplossingen; de korte weg van de gewelddadige oplossingen; de korte weg van de wraak opent een spiraal van geweld en staat haaks op het tot 70 maal 7 maal vergeven. Enkel de lange, moeizame weg van de verzoening met vallen en opstaan en van de vergeving kunnen door christenen bewandeld worden. 

Vrede is ontwikkeling

Maar wat houdt deze lange weg concreet in? Reeds in 1967, al meer dan 55 jaar jaar geleden, schreef de toenmalige paus Paulus VI, in zijn wereldbrief Populorum Progressio de volgende profetische uitspraak: ‘het nieuwe woord voor vrede is ontwikkeling’. Zolang grote bevolkingsgroepen op deze aarde in armoede leven, zal er oorlog en geweld zijn, zal er geen verzoening zijn. Alleen rechtvaardigheid en ontwikkeling zullen een blijvende vrede bewerkstelligen. Oorlog alleen levert nooit een blijvende vrede op. Ook niet een oorlog tegen terrorisme.

De eenmaking, eerst economisch en daarna politiek, van Europa is daarvan het beste bewijs. We hebben in Europa vrede leren maken niet door stoere oorlogstaal, maar doorheen economische samenwerking en politieke compromissen. Deze langzame en lange weg heeft in Europa al 75 jaar lang voor vrede gezorgd.

Maar nu is er opnieuw oorlog in Europa, aan de oostgrens van de Europese Unie: in Oekraïne. Vroeg of laat zullen ook daar de wapens zwijgen. Laten we hopen zo vlug mogelijk. De integratie van Oekraïne in de Europese Unie, met het oog op vrede, moet dan een vanzelfsprekendheid zijn. Maar ook moeten we nadenken over Rusland en onze verhouding met het Russische volk. Want Rusland mag – vanuit christelijk perspectief – niet onze eeuwige vijand blijven of een pariastaat. Er zullen wegen moeten gezocht worden om de banden met Rusland opnieuw aan te halen. Opdat vrede en verzoening het zouden winnen op oorlog en wraak.

God van de vrede,
opgeschrikt door het geweld, de agressie,
de oorlog die is losgebarsten in Oekraïne,
wenden wij ons tot U.
Gij wilt geen oorlog,
Gij wilt dat mensen elkaar opbouwen
en samen zich inspannen voor harmonie
in uw mooie wereld.
Kom ons te hulp.
Wees nabij aan hen die nu te lijden hebben
en zelfs hun leven geven.
Wees ook nabij aan de agressors
opdat zij beseffen waar zij mee bezig zijn.
Dat ieder zich moge bekeren tot de ander,
als enige weg tot vrede.
Dat uw mildheid en liefde de harten bereid maakt
om uw vrede te ontvangen en uit te dragen.
Zo bidden wij U door Jezus Christus,
uw Zoon en onze Vredevorst.
Amen.