Maria Lichtmis
Opdracht van de Heer
40 dagen na Kerstmis vieren we het Feest van de Opdracht van Jezus in de tempel. Maria en Jozef droegen hun kind toen naar de tempel om er Gods zegen te vragen.
Het is een oude en goede gewoonte om dit te blijven doen.
Met name ouders die het voorbije jaar hun kindjes hebben laten dopen zijn samen met hun kindjes van harte welkom bij één van de vieringen voor de kinderzegen.
Vanaf de 10de/11de eeuw kregen gelovigen op 2 februari kaarsen mee naar huis om hen te behoeden voor onheil. Vandaar dat het Feest van de Opdracht van de Heer de naam Maria Lichtmis kreeg en er nog vaak een kaarsenprocessie is.
De joodse wet
In het oude Israël mochten vrouwen een tijdje na hun zwangerschap niet deelnemen aan het openbare leven. Volgens de joodse wet moest de moeder zich laten reinigen in de tempel. Om zich te zuiveren, konden de jonge ouders een duif en een ram offeren. Voor armen volstonden twee duiven. Bij de geboorte van een meisje was dat na 80 dagen. Beviel de moeder van een jongen, dan gebeurde de reiniging na 40 dagen. Zo dus ook na de geboorte van Jezus.
Simeon en Hanna wachten Jezus op in de tempel. De evangelist Lucas schetst hen als vertegenwoordigers van het Oude Verbond die hun vertrouwen in God bewaard hebben. Simeon had van de heilige Geest de belofte ontvangen dat hij niet zou sterven vooraleer hij de Messias had gezien. Nu neemt hij de baby in zijn armen en jubelt van vreugde: Nu laat u, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals u hebt beloofd. Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk. (Lucas 2, 29-32)
Opdracht van ouders
Zoals Jezus werd opgedragen in de tempel, zo is het op vele plaatsen de gewoonte om op 2 februari – of de eerstkomende zondag – alle pas gedoopte kinderen met hun ouders, alsook de eerstecommunicantjes, in de liturgie te verwelkomen. Ideaal om opnieuw stil te staan bij zowel de betekenis van het doopsel, als bij de opdracht van ouders om hun kind goed en gelovig op te voeden.
Overeenkomstig de joodse wet werden jongetjes 40 dagen na hun geboorte in de tempel opgedragen. Zo ook Jezus. Lichtmis valt daarom precies 40 dagen na Kerstmis. Hiermee wordt de kersttijd definitief afgesloten. Onder meer in Polen en Guatemala wordt Kerstmis gevierd tot Lichtmis. Kerstbomen worden daar niet, zoals in de meeste andere landen, na 6 januari opgeruimd, maar pas op 2 februari. Ook in Parijs blijven de kerstlichtjes tot op Lichtmis branden. De volkse en oude benaming van het feest op 2 februari verwijst naar Maria: Maria-Lichtmis. Toch gaat Lichtmis in de eerste plaats over Jezus. Wat over Maria verteld wordt, staat altijd en overal in functie van Jezus. Zij verwijst steeds naar haar Zoon.
Pannenkoeken
En wat hebben Lichtmis en pannenkoeken met elkaar te maken?
Vroeger was het de gewoonte dat de plattelandsbevolking op deze dag van hoeve kon veranderen. Dat werd ’s avonds gevierd met het eten van haardkoeken, die later wat groter en platter werden; pannenkoeken?
De vorm en kleur van pannenkoeken verwijzen naar de zon en het licht.
Volgens traditie wordt het een voorspoedig jaar voor degenen die pannenkoeken eten met Lichtmis.