11 november ~ wapenstilstand

Vandaag op 11 november klinkt opnieuw de hoop en de wens van ‘nooit meer oorlog’. Is dit naïef, met alle geweld dat er in Palestina in Israël gaande is, samen met de uitzichtloze strijd in Oekraïne en de talrijke conflicten in Afrika en Azië die zelfs ons ‘nieuws’ niet meer halen?

Vandaag op 11 november klinkt opnieuw de hoop en de wens van ‘nooit meer oorlog’. Is dit naïef, met alle geweld dat er in Palestina en Israël gaande is, samen met de uitzichtloze strijd in Oekraïne en de talrijke conflicten in Afrika en Azië die zelfs ons ‘nieuws’ niet meer halen?

Ik ben enorm geschrokken van de interviews met gewone joodse en Palestijnse burgers: de wederzijdse haat zit zo diep; het goedkeuren van geweld lijkt zo breed gedragen. De extremen van beide kanten versterken elkaar. Hoe moet dit nog ooit goedkomen? …

Jonathan Holslag van de VUB, een professor met internationale faam, schreef in 2020 het boek Vrede en oorlog, met een overzicht van drieduizend jaar conflict-geschiedenis wereldwijd. 

Hij sluit zijn boek af met het aangeven van twee wegen om conflict en oorlog te voorkomen. En die twee wegen zijn: gevoeligheid en nederigheid.

Gevoeligheid en nederigheid

Mensen zijn wie ze zijn en in de wereld is macht nu eenmaal een belangrijke factor, maar zonder gevoeligheid en nederigheid kan het slechtste in de mens naar boven komen en de wereld om zeep gaan. Positief verwoord: gevoeligheid en nederigheid zijn stapstenen naar vrede. 

Laten we beginnen met gevoeligheid. Dat begint met ontmoeting. Wanneer je een vreemde leert kennen, kan hij een vriend worden. Een gesprek oog in oog met een medemens schept verbinding. Terwijl boodschappen via een anoniem schermpje daarentegen verzuring en verharding in de hand werken. 

Door reële ontmoeting kan een mens zich inleven in de leefwereld van de andere. En zo gevoelig worden voor wat voor de ander belangrijk is. En dat voorkomt onnodige conflicten. 

De tweede heilzame houding is nederigheid. We hebben meer dan ooit nood aan ‘grote verhalen’, die mens en wereld in een breder perspectief plaatsen. Ook dit schept verbinding; het doet ons breder kijken; het relativeert onszelf en maakt zo ruimte voor de ander. En dan is een oorlog nergens voor nodig …Dus … ja! Ook vandaag vieren we samen de droom van ‘nooit meer oorlog’. En laten we samen kiezen voor fijngevoeligheid en nederigheid als wegen om deze droom waarheid te laten worden.