Radicaal vooruitkijken | weekend 25-26 juni

Maar de Samaritanen ontvingen Hem niet, omdat Jeruzalem het doel van zijn reis was. Toen de leerlingen Jakobus en Johannes dit gewaar werden vroegen ze: ‘Heer, wilt Gij dat wij vuur van de hemel afroepen om hen te verdelgen?’
Maar Jezus keer zich om en wees hen op strenge toon terecht. Daarop vertrokken zij naar een ander dorp. Terwijl zij onderweg waren zei iemand tot Hem: ‘Ik zal u volgen, waar Gij ook heen gaat.’ Jezus sprak tot hem: ‘De vossen hebben holen en de vogels hun nesten, maar de Mensenzoon heeft niets waar Hij zijn hoofd op kan laten rusten.” Tot een ander sprak Hij: ‘volg Mij’, deze vroeg: ‘Heer, laat mij eerst teruggaan om mijn vader te begraven.’ Jezus zei tot hem: ‘Laat de doden hun doden begraven; maar gij, ga heen en verkondig het Rijk Gods.’ Weer een ander zeide: ‘Ik zal U volgen, Heer, maar laat mij eerst afscheid nemen van mijn huisgenoten.’ Tot hem sprak Jezus: ‘Wie de hand aan de ploeg slaat maar omziet wat achter hem ligt, is ongeschikt voor het Rijk Gods.’ (Lucas 9, 51-62)

Samaritanen en Joden waren in Jezus’ tijd elkaars vijanden. Eén van de twistpunten was dit: voor de Joden was Jeruzalem het centrum van de eredienst en voor de mensen uit Samaria was dat de berg Gerizim. Daarom wilden de Samaritanen Jezus, onderweg naar Jeruzalem, niet ontvangen. Johannes en Jakobus reageren daar heel geprikkeld op. Zij blijken niet voor niets de bijnaam ‘zonen van de donder’ te hebben. Het zijn twee heetgebakerde jongens, die daar waar Jezus niet welkom blijkt, onmiddellijk de bliksem willen laten inslaan. Ze zijn al even onverdraagzaam als ‘dat volk van Samaria’. Dus geeft Jezus Johannes en Jakobus – de donderzonen – op hun donder voor hun wraakgevoelens.

Onverdraagzaam

Toen en nog steeds is het de bekoring van elke godsdienst onverdraagzaam te zijn tegenover andersdenkenden en andersgelovigen. Kijk maar wat er nu nog gebeurt in Israël en in het Midden-Oosten. In elke religie schuilt het gevaar de eigen visie als de beste en enig juiste te zien om vervolgens een andere religie ondergeschikt of onmogelijk te maken. 

De leerlingen die zo denken, wijst Jezus terecht. Geloven mag niet omslaan in fanatisme. Waardoor mensen zwart-wit opgedeeld worden in goed of slecht, orthodox of ketters. De verdraagzaamheid die Jezus voorleefde, is geen teken van zwakte, maar een signaal dat God vele manieren kent om het hart van mensen te raken. Daarom vraagt Jezus verdraagzaamheid voor andersgelovigen en geduld met hen.

‘Als je toch kost wat kost toch radicaal wilt zijn, wees het dan tegenover jezelf’, zegt ons het tweede deel van het evangelie. ‘Als je Mij wilt volgen’, zegt Jezus, ‘dan moet je niet omkijken’. Wie de hand aan de ploeg slaat, moet vooruit willen en niet wat half mee hobbelen. Zo mild als Jezus voor de Samaritanen is, zo radicaal is Hij voor zijn eigen leerlingen.

Consequent

Leerling zijn vraagt dat we keuzes maken. Leerling of discipel zijn vraagt om consequent te leven en om niet alsmaar achterom te kijken. Wie dat te veel doet en te graag terug wil naar het verleden, die bouwt niet van harte aan de toekomst die God gedroomd heeft. De Joden en de Samaritanen hadden ruzie vanwege het verleden. Pas toen ze daar radicaal een streep onder zetten en de toekomst gingen zien in de geest van Jezus, vonden zij elkaar. Ze keken niet langer meer achterom, maar vooruit.

Dit zal waarschijnlijk ook de weg zijn in een multireligieuze samenleving van vandaag. 

Als we niet langer naar het verleden kijken en naar de zaken die ons van elkaar scheiden, maar naar een toekomst kijken, waarin wij ons met elkaar willen verbinden, dan kan er toekomst en vrede zijn. ‘Wie de hand aan de ploeg slaat, maar omziet naar wat achter hem ligt, is niet geschikt voor het koninkrijk Gods,’ zegt Jezus ons in het evangelie.

Goede God,
kom ons tegemoet met uw barmhartigheid
en help ons consequent te leven,
onze handen aan de ploeg te slaan 
zonder om te kijken
om zo te bouwen aan uw Rijk van liefde en vrede
naar het voorbeeld van Jezus, uw Zoon. Amen.