De eindmeet | weekend 2-3 september
Van dat ogenblik af begon Jezus zijn leerlingen duidelijk te maken dat Hij naar Jeruzalem moest gaan; dat Hij daar veel zou moeten lijden van de oudsten, de hogepriesters en de Schriftgeleerden, maar dat Hij na ter dood gebracht te zijn op de derde dag zou verrijzen.
Toen nam Petrus Jezus ter zijde en begon Hem ernstig daarover te onderhouden: “Dat verhoede God, Heer! Zo iets mag U nooit overkomen!” Maar Hij keerde zich om en zei tot Petrus: “Ga weg, satan, terug! Gij zijt Mij een aanstoot, want gij laat u leiden door menselijke overwegingen en niet door wat God wil.” (Mt. 16,21-23)
Jezus staat voor zijn laatste levensfase, ondanks zijn nog jeugdige leeftijd van 33 jaar. Maar voor Jezus is het duidelijk. Zijn uur is gekomen. Hij gaat op weg naar Jeruzalem. De eindmeet ligt voor Hem in zicht. Heel zijn leven wordt van nu af gekleurd door de nabijheid van de eindmeet. Want de dood werpt haar schaduw vooruit.
pelgrimstochten
Wie ooit pelgrimstochten heeft gedaan, weet hoe veelkleurig de beleving van de laatste etappe is. Enerzijds begint de tocht door te wegen. Je lijf en leden zijn vermoeid. Zo krijgt het naderen van de eindbestemming iets van bevrijding van de opdracht. Maar anderzijds geeft het opduiken van het einddoel aan de horizon ook nieuwe krachten aan de stapper. Het spreekt opnieuw het best in hem aan, brengt hem weer bij zijn oorspronkelijke verlangen en geeft hem vleugels, verdrijft de zwaarte uit zijn hart. De nabijheid van het eindpunt richt ons vooral onweerstaanbaar naar de essentie van het leven.
Het perspectief van de eindmeet ontbreekt nog in het leven van Petrus. Vandaar het woordje ‘nooit’ in zijn reactie: “Dat verhoede God, Heer! Zo iets mag U nooit overkomen!” Alsof een mens hier op aarde eeuwig zou leven. Natuurlijke zouden we graag onze geliefden ‘altijd’ bij ons willen hebben en ‘nooit’ van hen moeten afscheid nemen. Maar voor ieder mens is er een eindmeet, soms op jonge leeftijd, gelukkig vaker op hoge leeftijd.
De eindmeet
Jezus echter heeft de eindmeet wel in zicht. Vanuit de nabijheid van de eindmeet ziet Hij zeer helder de essentie, namelijk: De eindmeet is niet het eindpunt! Voor Petrus vallen de eindmeet van het leven hier op aarde en het eindpunt samen. Velen vandaag delen deze visie met Petrus: “Met de dood is het definitief over en uit. Met de dood is het definitief gedaan. Het enige waar we nog op kunnen hopen, is een goede dood: zonder lijden, omringd door onze geliefden.” Zo wordt er heel vaak gedacht. De dood pakt echter vaak tegengesteld uit: met lijden, in eenzaamheid en verlatenheid, zoals bij Jezus.
Onvoorwaardelijke liefde
De reactie van Jezus aan het adres van Petrus is niet mals: “Ga weg, satan, terug! Gij zijt Mij een aanstoot, want gij laat u leiden door menselijke overwegingen en niet door wat God wil.” Want God wil dat de eindmeet niet het eindpunt wordt. Voor God – en ook voor Jezus – is het eindpunt steeds Gods onvoorwaardelijke liefde. Vanuit het perspectief van ‘de derde dag’, ‘de verrijzenis’, ‘de onvoorwaardelijke liefde’ leeft Jezus en trekt Hij op naar Jeruzalem.
Toch voorvoelt Jezus dat de laatste etappe in zijn leven en de voltooiing van zijn leven een kruisweg zal worden. Zijn leven hier op aarde zal alles behalve in schoonheid eindigen. Hierin deelt Jezus het lot van zovele mensen, wiens leven echt niet in schoonheid eindigt. Soms is de schoonheid van de ouderdom ver zoek wanneer een mens lichamelijk of geestelijk aftakelt. De menselijke aftakeling is vaak zowel voor de stervende maar ook voor zijn omgeving een heel beangstigende en donkere ervaring.
Het is ook de ervaring van Jezus in de hof van Olijven, toen Hij bedroefd en beangstigd tot stervens toe bad: “Mijn Vader, als het mogelijk is laat deze beker Mij voorbijgaan. Maar toch: niet zoals Ik wil, maar zoals Gij wilt.”
Met dit gebed plaatst Jezus zich in Gods liefdevolle nabijheid. Zijn angst mag er zijn.
Maar Gods liefdevolle nabijheid is groter dan welke angst ook. Dit is de hoop en het perspectief van waaruit Jezus leeft. Zo kunnen ook wij als christenen iets van Gods liefdevolle nabijheid laten voelen aan mensen wiens laatste levensetappe een kruisweg wordt.
Goede God, leer ons verder kijken dan de eindmeet. Zowel voor als achter de eindmeet van het leven ligt uw onvoorwaardelijke liefde. Want Gij wilt niet de eeuwige dood van de mens, maar het eeuwig leven. Doe ons vanuit dit perspectief leven, maar vooral onze medemensen liefhebben tot over de grens van dood heen. Amen.