De daad bij het woord voegen | weekend 22-23 januari

Hij heeft mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken, en aan blinden, dat zij zullen zien; om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer.’  Daarop rolde Hij het boek dicht, gaf het terug aan de dienaar en ging zitten. In de synagoge waren aller ogen gespannen op Hem gevestigd. Toen begon Hij hen toe te spreken: ‘Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt, is thans in vervulling gegaan.’ (Lucas 4, 16-21)

Jezus nam in de synagoge van Nazareth de boekrol van de profeet Jesaja. Hij las eruit voor en zei: “Thans is dit woord in vervulling gegaan.” In de Naardense Bijbelvertaling klinkt dit Bijbelvers als volgt: ‘Heden is dit Schriftwoord voor uw oren in vervulling gegaan!’ De Nieuwe Bijbelvertaling spreekt over ‘vandaag’. ‘Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan.’

Nu

Dit Schriftwoord is niet gisteren in vervulling gegaan. Het is ook niet wachten op morgen. Maar het is ‘thans’, ‘heden’, ‘vandaag’ in Jezus vervuld. Iets gelijkaardigs hoorden we onlangs met Kerstmis. Een engel verkondigde aan de herders in het veld: ‘Heden is u een Redder geboren.’ Niet gisteren, niet morgen, maar nu, op dit ogenblik, vandaag, in deze nacht. Redding en vervulling van Gods liefdeswoord ligt voor christenen niet in het verleden, in de zogenaamde goede oude tijd. Het ligt evenmin in een nabije of verre utopische toekomst, maar steeds in het nu-moment.

Het contrast met onze samenleving is toch wel zeer groot. Voortdurend worden ons via de media allerlei zalige utopieën voorgeschoteld, van een gelukkig leven in de toekomst. Boek vandaag je reis – zo zegt de reclame – zodat tijdens de komende grote vakantie het geluk je toelacht. Ten minste toch als het coronavirus geen roet in het eten strooit. Soms wordt het geluk zelfs in een heel verre toekomst gelegd. Christenen daarentegen zijn mensen die reeds vandaag mogen leven vanuit de vervulling. Geloof in de Blijde Boodschap, want de tijd is vervuld. 

In de persoon van Jezus is de tijd vervuld geworden. Jezus las voor uit de boekrol van de profeet Jesaja, zoals zovelen vrome Joden dit voor Hem reeds gedaan hadden. Maar bij Jezus was het verschillend. ‘Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt, is thans in vervulling gegaan.’ Wat de profeet Jesaja voorspelde, gebeurde met Jezus. Want Jezus verkondigde een Blijde Boodschap in woord en daad. Hij genas zieken, liet blinden zien, doven horen, lammen lopen … Woord en daad mogen bijgevolg ook voor ons christenen niet te ver uit elkaar liggen. Als we de daad niet bij het woord voegen, dan klinken onze woorden over naastenliefde leeg en hol. In de concrete daden, vandaag gedaan, ligt vervulling van Gods liefdeswoord. 

Woord en daad in het nu-moment laten samenvallen, dat is de christelijke levenskunst. Dit geldt ook voor hoe we samen kerk vormen. Op zondag 17 oktober 2021 was er de start in de wereldkerk van de voorbereiding van een nieuwe synode, die in 2023 in Rome zal plaatsvinden. Deze nieuwe synode zal gaan over hoe we samen kerk kunnen vormen. ‘Samen leren de weg samen te gaan,’ dit is volgens onze paus de belangrijkste opdracht voor de Kerk in het derde millennium. Er is geen andere weg van het geloof en van de kerk, dan de weg die we samen met z’n allen nu vandaag bewandelen. Samen is de weg. Zonder dit ‘samen’ is er geen uitweg voor de kerk. 

Synodale kerk

Dit denkproces over hoe we samen kerk kunnen vormen kan heel gemakkelijk verzanden in een lippendienst aan een synodale Kerk. Daarom moet dit denkproces tegelijkertijd een ‘doe-proces’ zijn.  Het samen de weg van het geloof gaan, begint altijd: vandaag, nu, heden. We zullen het samen vandaag moeten doen. Ook al is het met vallen en opstaan, met lukken en mislukken, met vertrouwen en vele twijfels. We hoeven niet te wachten op de resultaten van de synode in Rome in 2023 om nu reeds samen de weg te gaan. 

We staan voor U, Heilige Geest, in Uw naam komen we samen.
U die onze raadgever zijt, kom tot ons, sta ons bij, woon in onze harten.
Leer ons wat we moeten doen, toon ons hoe we samen op weg kunnen zijn.
Behoud ons ervoor, kwetsbaar en zondig als we zijn, de richting kwijt te raken en verwarring te veroorzaken.
Laat niet toe dat onwetendheid ons op het verkeerde pad brengt.
Geef ons de gave van onderscheiding: dat we ons laten leiden door wat waar en goed is zonder dat vooroordelen onze daden beïnvloeden.
Breng ons tot eenheid in U: dat waarheid en gerechtigheid ons tot gids zijn op de weg naar het eeuwig leven. Dit vragen wij U, Gij die werkt in alle tijden en alle plaatsen, in gemeenschap met de Vader en de Zoon, in de eeuwen der eeuwen. Amen.